Πότε πρέπει να κάνω έλεγχο ακοής στο παιδί μου?

Πότε πρέπει να κάνω έλεγχο ακοής στο παιδί μου?

Η ακοή αποτελεί μια πολύ σημαντική αίσθηση για τα πρώτα χρόνια της ζωής του παιδιού μας γιατί είναι απαραίτητη για την ομαλή κοινωνική, συναισθηματική και μαθησιακή εξέλιξη του. Η έγκαιρη διάγνωση και η αντιμετώπιση της παιδικής βαρηκοΐας είναι επιτακτική για ανάπτυξη του παιδιού.

Πότε πρέπει λοιπόν να κάνει έλεγχο ακοής ένα παιδί?

Ο πρώτος έλεγχος γίνεται αμέσως μετά τη γέννηση. Στα μεγάλα μαιευτήρια υπάρχει πρόγραμμα πρώιμης ανίχνευσης της παιδικής βαρηκοΐας και ελέγχουν τα νεογέννητα πριν την έξοδο τους . Αν για κάποιο λόγο το νεογέννητο μωράκι μας δεν υποβληθεί σε αυτόν τον έλεγχο θα πρέπει να επιδιώξουμε να γίνει ο έλεγχος μέσα στις πρώτες εβδομάδες της ζωής του. Ο έλεγχος γίνεται με την μέτρηση των ωτοακουστικών εκπομπών (ΟΑΕs), μια εξέταση γρήγορη και καθόλου ενοχλητική για το νεογέννητο.

Ο επόμενος προγραμματισμένος έλεγχος ακοής για ένα παιδί είναι πριν ξεκινήσει την πρώτη δημοτικού , στην ηλικία 5-6 ετών. Ο έλεγχος αυτός τις περισσότερες φορές γίνεται με το κλασσικό τονικό ακοόγραμμα που κάνουν και οι ενήλικες . Στο τονικό ακοόγραμμα το παιδί φορά ακουστικά και κάθε που ακούει ήχο στο ένα ή το άλλο αυτί πατάει ένα κουμπί ή σηκώνει ψηλά το χέρι του. Σε κάποιες περιπτώσεις παιδιών που είναι ανώριμα μπορεί να είναι δύσκολη η συνεργασία για τον έλεγχο αυτό.

Από τη γέννηση μέχρι το παιδί να φτάσει στα 5-6 είναι πιθανό να υπάρξουν στιγμές που πρέπει να ελεγχθεί η ακοή του παιδιού μας . Ακόμα κι αν το παιδί μας είχε φυσιολογικές ωτοακουστικές εκπομπές κατά τη γέννηση θα πρέπει να παρακολουθούμε τις αντιδράσεις του στους ήχους και το πώς εξελίσσεται ο λόγος του.

Η οποιαδήποτε , έστω και μικρή, υποψία του γονιού ότι κάτι δεν πάει καλά με την ακοή και την ανάπτυξη του λόγου του παιδιού θα πρέπει να διερευνάται.

Τί μπορεί να κάνει όμως ένα βρέφος ή ένα παιδί και τί πρέπει να παρατηρήσει ένας γονιός? Το βρέφος από 1-3 μηνών τρομάζει με τους δυνατούς θορύβους, ησυχάζει με το άκουσμα μιας οικείας φωνής, χαμογελάει ή γυρνάει το βλέμμα στην οικεία φωνή και τέλος αρθρώνει ευχάριστες φωνούλες. Αν λοιπόν το παιδί μας δεν τρομάζει με τους δυνατούς θορύβους πρέπει να ελεγχθεί η ακοή του.

Το βρέφος από 3-6 μηνών στρέφει το κεφαλάκι του προς τον ήχο, απολαμβάνει τη μουσική και τα παιχνίδια με ήχους, “μπαμπαλίζει” , αντιδρά με ενδιαφέρον και ήχους στην οικεία φωνή. Αν λοιπόν το παιδί δεν αντιδρά με ενδιαφέρον στη φωνή μας τότε θα πρέπει να ελεγχθεί η ακοή του.

Το βρέφος 6-12 μηνών ανταποκρίνεται στο όνομα του, γυρνά το κεφάλι του προς τον ήχο, μιμείται ήχους, αρχίζει να αναγνωρίζει απλές φράσεις και λέξεις. Εάν το παιδί σας δεν προσπαθεί να μιλήσει και δεν μιμείται ήχους θα πρέπει να ελεγχθεί η ακοή του.

Το παιδί από 12-18 μηνών ακολουθεί απλές οδηγίες, λέει όλο και περισσότερες λέξεις, γίνεται αγαπημένη του λέξη το όχι και το δικό μου, εντοπίζει αντικείμενα ή μέρη του σώματος του όταν το ρωτάμε, του αρέσουν οι απλές ιστορίες και τα τραγουδάκια. Αν το παιδί σας δε μιλάει καθόλου, δεν ακολουθεί απλές οδηγίες και δεν αλληλεπιδρά με τους γύρω του σίγουρα πρέπει να κάνει έλεγχο ακοής.

Το παιδί 18-24 μηνών κάνει προτάσεις δύο λέξεων, κάνει απλές ερωτήσεις, καταλαβαίνει περισσότερες λέξεις από όσες μπορεί να πει και δείχνει τις εικόνες που του ζητάμε σε ένα βιβλίο με εικόνες. Αν το παιδί σας δεν μιλά καθόλου, χρησιμοποιεί κυρίως χειρονομίες για να επικοινωνήσει δεν εκτελεί απλές εντολές και οδηγίες τότε θα πρέπει άμεσα να ελεγχθεί η ακοή του.

Ο έλεγχος της ακοής σε παιδιά αυτής της ηλικίας γίνεται με ωτοακουστικές εκπομπές και ακουστικά προκλητά δυναμικά. Πρόκειται για αντικειμενικές μετρήσεις για τις οποίες δεν απαιτείται η συνεργασία του παιδιού. Στις περιπτώσεις που δεν μπορούμε να βρούμε ήσυχο το παιδί για να κάνουμε τον έλεγχο, το κοιμίζουμε με σιρόπι χλωράλης .

Στα μεγαλύτερα παιδιά προσέχουμε αν δυσκολεύονται να συγκεντρωθούν, αν μιλούν δυνατά, αν βάζουν δυνατά την τηλεόραση, αν δυσκολεύονται να εντοπίσουν τον ήχο, αν αρθρώνουν με λάθος τρόπο τις λέξεις και πάντα λαμβάνουμε υπόψη μας την άποψη της δασκάλας στον παιδικό σταθμό και στο σχολείο.

Στα παιδιά από 2-5 ετών μπορούμε να ελέγξουμε την ακοή και με παιχνιδοακοομετρία, πάντα όμως η επιβεβαίωση της διάγνωσης γίνεται με ακουστικά προκλητά δυναμικά.

Αυτό που έχει πραγματικά μεγάλη σημασία είναι να μη διστάσει ο γονιός που έχει την οποιαδήποτε αμφιβολία για την ακοή του παιδιού, να προγραμματίσει άμεσα έλεγχο ακοής. Τα βρέφη και τα παιδιά έχουν απόλυτη ανάγκη το κάθε ερέθισμα που μπορούν να προσλάβουν για να αναπτυχθούν σωστά σε όλα τα επίπεδα και δυστυχώς δεν υπάρχει χρόνος για χάσιμο σε αυτή τη διαδικασία